|
Algemeen
Klassieke talen
Talen
 |
Latijnse woordenlijstZoek je een specifiek woord, zoek dan met ctrl+f! Dat scheelt een hoop tijd! A a(b) = vanaf; door abamita = zuster van (bet)(over)grootvader abavia = betovergrootmoeder, voormoeder abavunculus = broer van (bet)(over)grootmoeder abavus = betovergrootvader, voorvader abba, -tis = abt abbatia, abbatissa = abdis Abcudia = Abcoude abiectarius = meubelmaker abire, abii, abitum = vertrekken, heengaan (sterven) abierunt = zij zijn vertrokken ablutus = gezuiverd (door de doop) abmatertera = zuster van betovergrootmoeder abnepos, -potis = kleinzoon van kleinkind abnepotes = nakomelingen abneptis, -is = kleindochter van kleinkind abpatruus = broer van betovergrootvader abra = (dienst)meid abripere (-io), abripui, abreptum = wegrukken, wegnemen abreptus (morte) = weggenomen (door de dood) abrogatio , -nis F = opheffing, afschaffing absens, -ntis = afwezig absente ..., absentibus ... (plur.) = in afwezigheid van ... patre absente = bij afwezigheid van de vader absentia = afwezigheid absolutio, -nis F = absolutie, vrijspraak absolutus = vrijgesproken; onvoorwaardelijk absolvere, absolvi, absolutum III = vrijspreken absque + abl. = zonder abstetrix, -tricis = vroedvrouw abstinere, abstinui, abstentum II = zich onthouden, niet aanvaarden, weigeren abusivus, abusive (bijwoord) = ten onrechte ac = en acatholicus = niet-katholiek accensus, -us = accijns accipere(-io), accepi, acceptum = ontvangen, accepteren accepto ..., acceptis ... (plur.) = na het ontvangen van accisor, -is = inner van accijns accola = iemand die zich ergens vestigt accusare = beschuldigen acquirere, acquisivi, acquisitum = verwerven Actania = Terschelling actionarius = winkelier actor, -is = aanklager actuarius = schrijver acufex, -ficis = naaldenmaker acuminator, acuciator = slijper actum zie: agere ad (+ acc.) = aan, bij, tot, naar, volgens ad ... usque = tot aan adamita = zuster van betovergrootvader adavunculus = broer van betovergrootmoeder adcensus zie: accensus addere, addidi, additum III = toevoegen, optellen adeo = zo zeer adiudicare, adiusticare = toewijzen, in bezit stellen adiudicatio, adiusticatio -nis F= toewijzing van eigendom (door rechter) adiunctus = bezitter, bekleder (van een ambt) adiutorium = hulp adiuvare, adiuvi, adiutum = helpen admatertera = zuster van betovergrootmoeder adminiculator = aalmoezenier, armenverzorger administrare = besturen, beheren, uitoefenen, toedienen administratis sacramentis = na het toedienen der sacramenten admittere, admisi, admissum III = toelaten, toegeven admodum = zeer adnepos, -potis = kleinzoon van kleinkind adneptis, -is = kleindochter van kleinkind adolescens, ntis = ongehuwde jongeman of jongedochter adpatruus = broer van betovergrootvader adscriptus glæbæ = bij de grond gerekend: lijfeigene adsistere, adstiti (+ dat.) = aanwezig zijn bij adulter = overspelig adulterium = overspel adultus = (bijna) volwassen adumbrare = schetsen, tekenen adumbrator = tekenaar advena = vreemdeling aedes, aedium F = huis in aedibus + gen. = (bijv. gedrukt) bij aedilis = kerkmeester aedituus = koster aeger, aegri = ziek Aegidius = Gillis, Gielis, Jellis aegrescere = ziek worden aegritudo, -dinis F = ziekte aegrotare = ziek zijn aegrotus = ziek aeneus = koperen aequalis, -is = gelijk, van gelijke leeftijd aequus = gelijk, rechtvaardig aerarius (faber) = kopersmid veteramentarius aerarius = ketellapper (praefectus) aerarius = penningmeester, thesaurier aestas, aestatis F = zomer aestimare = schatten, menen aestivus = van de zomer, zomer- aestuare = heet zijn febri aestuanti = door hete koorts aetas, aetatis F = leeftijd ætatis (suæ) = op de leeftijd van anno ætatis suæ vicesimo = in het twintigste jaar van zijn leven aeternitas, -tatis F = eeuwigheid aeternus, bijwoord aeternum = eeuwig aevum = tijd, leeftijd afferre, attuli, allatum = brengen, aanvoeren allato nullo impedimento = zonder dat er een beletsel was aangevoerd affidatus = verloofd affinis, -is = aanverwant, verwant door huwelijk affinitas, -tatis F = aanverwantschap agaso, -nis = ezeldrijver, stalknecht ager, agri = akker agrorum custos = veldwachter Ager Gandavensis = Sas van Gent agere, egi, actum III = doen, handelen; drijven acta = handelingen, akten apud acta = bij volmacht acto ..., acta ..., actis ... = na het voltooien van actum = akte; in akten e.d.: geschied, gedaan, opgemaakt, gepasseerd agger, -eris M = dijk, wal agnatio, -nis F = bloedverwantschap van vaderskant agnatus = bloedverwant van vaderskant agnitio, -nis F = erkenning agnomen, -minis N = bijnaam agnoscere, agnovi, agnitum III = erkennen (kind) agrestis = boer agricola = boer Agrippina Romanorum = Keulen Colonia Agrippinensium = Keulen albator = bleker (beroep) albatrix, -tricis = bleekster albus (albis sepultus) = wit (in het wit begraven) Alcmaria(e) = (te) Alkmaar Aldenardum = Oudenaerde alias = anders gezegd, bijgenaamd alienigenus = buitenlands, -der alienus = vreemd aliquis M, aliquid N = iemand, iets aliquot = een aantal, enige aliunde = van elders alius (multi alii) = ander (vele anderen) allatus, zie: afferre = aangebracht allegare = aanwijzen, afvaardigen allodium = vrij eigendom Alostum = Aalst altare, -ris N = altaar alter = ander (van twee), tweede alterà die = op de dag daarna alumna = pleegdochter alumnus = zuigeling; pleegzoon; leerling, student; beschermeling ambactiator, ambassiator = gezant, ambassadeur Ambla / Amblum = Ameland ambo = beide(n) ambubaya = badknecht, badmeid, masseur, masseuse amens, -ntis = krankzinnig amicitia = vriendschap; gilde amiragius, amireus = admiraal amita = tante aan vaderskant amita magna = zuster van grootouder aan vaderskant amita maior = zuster van overgrootouder aan vaderskant amita maxima = zuster van betovergrootouder aan vaderskant amitinus/a = neef/nicht: zoon/dochter van amita ~ magnus = achterneef: kleinzoon van amita magna Amivadum, Amivadi = (te) Amersfoort amplissimus (dominus) = hooggeëerde (heer) ampularius = flessenmaker Amstela = Amstel Amstelodamensis = Amsterdams Amstelodamum, Amstelodami = Amsterdam, te ~ ancilla = dienstmaagd Anderlacum = Anderlecht Anglia = Engeland anglicus = Engels anglice = in het Engels angulus = hoek anilis = bejaard (van oude vrouw) anima = ziel; persoon (een parochie van 300 "zielen") annalis = van een jaar, een jaar oud annexus (cum annexis) = verbonden (met wat erbij hoort) anniversarium = jaargetijde annuatim (adv.) = jaarlijks annularius (faber) = maliënkoldermaker Annuntiatio, -nis F = Maria Boodschap (25 maart) annus = jaar ... annorum = van ... jaren anno domini = in het jaar des Heren anonymus = naamloos ante (+ acc.) = voor (tijd of plaats); (bijwoord) tevoren antea = eerder, tevoren, vroeger antecessor, -is = voorganger antedictus = voornoemd antemeridianus = voormiddags antenatus = (eerder geborene:) stiefzoon uit eerste huwelijk antesignarius = sergeant-majoor antistes, -stitis = opziener, hogepriester, bisschop (lett. vert. van Gr. episkopos = bisschop, eig. opziener) antiquus = oud anus, -us = oude vrouw apiarius = imker apoplexia = beroerte apostolicus = pauselijk apparitor = opzichter appellare = noemen appellatur = wordt genoemd, heet appendere III (+ dat.) = ophangen aan appertinentiae = toebehoren, wat er bijhoort apprehendere, -hendi, -hensum = gevangennemen apprehensio, -nis F = gevangenneming approbare = goedkeuren approbatio, -nis F = goedkeuring Aprilis, Aprilis = april, van april apud + acc. = in, bij apud acta = bij volmacht aqua = water aquæductus IV (niet: aqua-) = sloot, waterloop aquensis = van Aken Aquisgranum = Aken arabilis (terra) = ploegbaar, bebouwbaar (land) aratrum = ploeg aratrorum faber = ploegenmaker Arausio = Orange (Fr.) arbor, -is F = boom arcarius (faber) = kistenmaker, kastenmaker archetypus = uitvinder, auteur archiater = lijfarts (van een vorst); stadsarts archidux, -ducem = aartshertog archiepiscopus = aartsbisschop archipincernarius = opperschenker arcularius = juwelenkistjesmaker Ardevicum / Harderovicum = Harderwijk area = erf; hofstede Arenacum, Arenaci = Arnhem, te Arnhem argentarius = bankier, wisselaar argentarius faber = zilversmid Argentoratum, Argentorati = Straatsburg, te Straatsburg arma, -orum = wapenen Ar(o)l(a)unum = Arlon arrestadia = achterstallige betalingen, beslagen articulus = moment, artikel, punt artifex, -ficis = handwerksman, ambachtsman artifex loricarius = riemenmaker artifex organorum = orgelmaker armarium = arsenaal arrepitius = bezeten Ascensio, -nis F domini = Hemelvaart Asnapium / Ganipa = Gennep Aspera = Asperen assator = kok asserere, asserui, assertum III = beweren assertio, -nis F = verklaring assignare = toewijzen, aanwijzen, machtigen assignatus = gemachtigde Assindria = Essen (D) assisia = consumptiebelasting Assumptio, -nis F Mariæ = Maria ten Hemelopneming (15 aug.) astare = erbij staan, erbij zijn astantes = de aanwezigen asthma, -tis N = astma atamita = zuster van oudbetovergrootvader atavia = oudbetovergrootmoeder atavunculus = broer van oudbetovergrootmoeder atavus = oudbetovergrootvader atmatertera = zuster van oudbetovergrootmoeder atnepos, -potis = kleinzoon van achterkleinkind atneptis, -tis = kleindochter van achterkleinkind atpatruus = broer van oudbetovergrootvader atque = en Atrebatum = Arras (F) attestari = bevestigen, getuigen attestatio de morte = verklaring van overlijden attestatio de vita = verklaring van leven attinentia = aanhorigheid attinentiae, -iarum = toebehoren, aanhorigheden attingere, attigi, attactum III = bereiken attuli zie: afferre = ik heb gebracht aucellator, -is = valkenier auctionator, -is = handelaar, veiler auctor, -is = degene die iets heeft veroorzaakt, rechtsvoorganger auctor delicti = de bedrijver van een misdaad auctor gentis = stamvader van een familie auditor, -is = toehoorder, scholier, student Augusta Trevirorum = Trier Augustus = augustus aula = hof aulacum = tapijt aulicus = van het hof, hoveling Aurelia(e) = (te) Orléans aurifaber = goudsmid auriga = voerman australis = zuidelijk autem = echter autumnalis = van de herfst, herfst- autumnus = herfst ava = grootmoeder av(i)a = grootmoeder avitus = van grootvader, voorvaderlijk avuncula = tante aan moederskant avunculus = oom aan moederskant avunculus magnus = broer van grootouder aan moederskant avunculus maior = broer van overgrootouder aan moederskant avunculus maximus = broer van betovergrootouder aan moederskant avus; plur. avi = grootvader; grootouders, voorouders Ax(el)la = Axel B baccalaureus = geleerde, academicus Baduhennae lucus = Veluwe Bagalosum = Bakel (NB) baiulus = besteller, drager, bode baiulus lit(t)erarum = postbode ballivus = baljuw balneator, -is = badmeester Bamestra = Beemster bannum = "banne", het gedwongen gebruik van bijv. de molen van de heer bannus = afkondiging bannis actis = na de (drie) afkondigingen bannitus = vogelvrijverklaarde, balling baptisare, baptizare = dopen baptizatus = gedoopt baptizatorum = van de gedoopten baptisma, -tis N; baptismum; baptismus = doop(sel) baptismum necessitatis = nooddoop Baptista = doper Ioannes Baptista = Johannes de Doper, Jean-Baptiste barbaricus = zijdewerker barbarius, barbitonsor = barbier baro, -nis = baron, vrijheer baronia = baronie Basilea = Basel Bastonia / Bastonacum = Bastenaken (Bastogne) Batavoburgium / Batavorum Oppidum = Batenburg Batavodurum = Wijk bij Duurstede batavoduranus = uit Wijk bij Duurstede batavus = Nederlands batave = in het Nederlands Batavorum insula, Bat(h)ua, Betuwa = Betuwe beatus = heilig (niet: zalig) bedellus = pedel, gerechtsdienaar begina = begijntje belgicus = Nederlands, Belgisch belgice = in het Nederlands Belgium = Nederland, België Belgium Novum = Nieuw Holland, New York Bellomontium / Bellus Mons = Beaumont beneficium = beneficie (inkomen van een geestelijke) benedicere, benedixi, benedictum III = zegenen benedictio, -nis F = zegen, inzegening beneficium = weldaad, (voor)recht, beneficie (inkomen van een geestelijke), ambt beneficia = weldaden, (voor)rechten, inkomsten beneficium curatum = een ambt, waaraan zielzorg verbonden is benevolus = welwillend Bercizoma, Bercomum, Bergae ad Zomam = Bergen op Zoom Bergae = Bergen (Mons) Bergae Divae = Geertruidenberg Berolinum = Berlijn Beverovicum = Beverwijk biblia = bijbel bibliopola = boekverkoper bidellus = pedel, gerechtsdienaar biduum = twee dagen bienn(al)is = tweejarig binatus: binati filii = tweelingen Bindrium zie: Buscum Ducis bini = twee binubus = voor de tweede keer getrouwd bladarius = graanhandelaar bladum = graan Bolsverda = Bolsward bombardarius = gewerenmaker bombex, -bicis = katoen Bommelia = Zaltbommel Bononia = Bologna bonus = goed; bona ook: goederen Borussia = Pruisen Bosc... zie: Busc.. Brabantia, ook Bracbantum, Bratucpantus = Brabant braxator, -is = brouwer bredanus = van Breda Brema = Bremen brevis = kort Brida / Briela / Helium = Den Briel Brouwari portus / Bruvenhavia = Brouwershaven Brugae (Flandorum), Brugis, ook Brudg... = Brugge, te Brugge Bruxellae, Bruxellis = Brussel, te Brussel bruxellensis = Brussels, van Brussel Bullio(nium) = Bouillon Burdigala = Bordeaux burgensis, -is = burger burgimagister, -tri = burgemeester bursarius, bursator = beurzenmaker Buscus Ducis / Silva Ducis / Boscoducum / Bindrium = 's-Hertogenbosch C cachexia = tering, tuberculose cadere, cecidi, casum II = vallen; cadere ab ook: kwijtraken cacaborum malleator, -is = pannengieter cacubarius = kachelmaker caduceator, -is = heraut; stratenmaker caecus = blind caelebs, -libis = vrijgezel caementarius = metselaar Caesar, -is = Keizer caesareus = keizerlijk calcarius = kalkbrander calc(e/i)arius = schoenmaker caldarifex, -ficis = ketelmaker calefactor, -is = stoker Caletum = Calais calciarius = schoenmaker Caletum = Calais calidus = warm califex, -ficis = schoenmaker caligator, -is = kousen-, laarzen-, broekenmaker calum(p)niare = gerechtelijk protest aantekenen tegen cambiator, -is = wisselaar camerarius / camerae propositus = kamerheer Campi(s) = (te) Kampen Campoveria / Veria / Vurnia = Veere campanarius = klokkenluider campus = kamp (omheind land), veld campi custos = veldwachter canabum = hennep cancellare = doorhalen candela = kaars candidarius = bleker canonicus = kanunnik; wereldlijk cantor, -is = zanger capillamentarius = pruikenmaker capitulum = kapittel (college van kanunniken) capsarius = dozenmaker carcanum = halsijzer voor misdadigers carere, carui II + abl. = missen carminator, is = kaarder carminum opifex, -ficis = kaardenmaker carnarius = slager carnifex, -ficis = slager Caroloregium = Charleroi carpentarius = timmerman carrucarius = voerman cas(s)a = huis castigare = tuchtigen; (boek) corrigeren Cataracta Gandavensis = Sas van Gent catopt(r)icus = spiegelmaker Cattorum Vicus = Katwijk cauculus = potsenmaker caupo, -nis = waard, herbergier caupona = kroeg, herberg causa = oorzaak, rechtszaak causa mortis = doodsoorzaak causidicus = advocaat cautio, -onis F = borgtocht, onderpand Carvo = Grave Casandria = Cadzand cedere, cessi, cessum III = wijken; overdragen cel..., coel... zie ook: cael... celebrare = vieren cellarium = kelder cellarius = keldermeester Cembum zie: Cenebum ceme- zie: coeme- Cena domini = (Maaltijd des Heren:) Witte donderdag Cenebum = Gennep censuarius = erfpachter census, -us = cijns census vicinorum = gebuurcijns centenarius = honderdjarige centesimus = honderdste centum = honderd cerdo, -nis = schoenmaker, leerlooier cerevisia = bier -iae coctor = bierbrouwer -iae dispensator = bierverkoper, kroegbaas cerdo, -nis = schoenmaker certus = zeker ceterus = overig cetera (N plur.) = de overige dingen, de rest chalcographus = kopergraveur charta = papier chartarius = papiermaker Chattorum Vicus = Katwijk chelista = violist chiliarchus = opperbevelhebber, overste Chilonium = Kiel (D) chirotecarius = handschoenenmaker chirurgus = dokter choralis = koorknaap chorus = koor christianus = christelijk christiane = op christelijke wijze chymiator / chymicus = chemicus cimiterium, zie: coemeterium = kerkhof circa + acc. = rond, omstreeks circalator = landloper circinarius = hoepelmaker circumcellio, -nis = rondzwervende monnik Circumcisio Domini = Besnijdenis des Heren (6 jan.) cist(i)arius = kisten-, kastenmaker civilis = burgerlijk civis, -is = burger civissa = burgeres civitas, -tatis = stad Claraevallum = Clervaux Bernardus Claraevallensis = Bernard van Clervaux clarissimus = zeer vermaard claudere, clausi, clausum III = (af)sluiten claudus = kreupel claustrarius = deurwachter claustrum = klooster Clausulae / Clusa = Sluis clausus van claudere = gesloten tempus clausum = "gesloten tijd", waarin trouwen niet mag, d.w.z. Advent en Vastentijd clavarius / clavicularius = spijkersmid clericus = geestelijke, geleerde, student; klerk Cleva, Clevæ = Kleef, te Kleef clibanarius = ovengieter cloacarius = beerputgraver Clusa / Clausulae = Sluis clusor, -is = smid coctor (cerevisiae) = (bier)brouwer (placentarum) = koekenbakker cocus = kok coelebs zie: caelebs = vrijgezel, ongehuwd coemeterium = kerkhof coena zie: cena cognatio, -nis F = bloedverwantschap cognatus = bloedverwant cohaeres, -redis = mede-erfgenaam collateralis = in de zijlijn collatio, -nis F = benoeming, toewijzing collector, is = belastinginner Colonia Agrippina = Keulen coloniensis = Keuls colonus = pachter colorator, -is = verver comes, -mitis = graaf comes palatinus = paltsgraaf Haga Comitis = 's-Gravenhage comitatus, -us M = graafschap; gezelschap comitissa = gravin commater, -tris = meter, peettante commendator, oris = commandeur commissio, -nis F = opdracht, toestemming commorari = verblijven, wonen commorans, -ntis = verblijvend, wonend communio, -nis F = communie communis = gemeenschappelijk; gewoon communista = gemeentedienaar communitas, -tatis F = gemene gronden, gemeente compactor (librorum) = (boek)binder comparare = verschijnen; kopen compater, -tris = peter, peetoom competere, competivi, competitum III = toekomen compos + gen. = in het bezit van computare = rekenen concessio, -nis F = afstand (die men doet) Conceptio Mariæ = Maria Ontvangenis (8 dec.) concilium = concilie iuxta concilii Tridentini decreta = volgens de besluiten van het concilie van Trente concordare = overeenkomen (kopie met origineel) concubinatus, -us = samenwonen buiten huwelijk condemnare = veroordelen condicio, -nis F (vaak: conditio) = voorwaarde; toestand, beroep sub condicione = onder voorwaarde (dopen: na een nooddoop) sub hac condicione = onder deze voorwaarde condicta = bruid condictus = bruidegom condimentarius = kruiden-, specerijenhandelaar, drogist conducere, conduxi, conductum III = huren conducticius = dagloner conductus, -us = geleide condus = keukenmeester confector, -is = maker van confector laterorum = dakpannenmaker conferre, contuli, collatum = toewijzen confessio, -nis F = biecht conficere (-io), confeci, confectum III = (op)maken confinis = aangrenzend confinium = aangrenzend gebied confirmatus = gevormd confirmatorum = van de gevormden confiteri, confessus sum = bekennen, biechten confessus = na te hebben gebiecht Confluentia = Koblenz congeneralis = verwant coniugare = in het huwelijk verbinden coniugatio, -nis F = huwelijk coniugatus = gehuwd coniugialis = huwelijks- coniugis van coniunx = van de echtgeno(o)t(e) coniugium = huwelijk coniugum van coniunx = van de echtgenoten coniunctio, -nis F = verbintenis, huwelijk; verwantschap coniungere, coniunxi, coniunctum III = verbinden matrimonio coniungere = in de echt verbinden matrimonio coniunxi = ik heb in de echt verbonden matrimonio coniuncti = in de echt verbonden, getrouwd coniu(n)x, -iugis = echtgeno(o)t(e) conlugum = van de echtgenoten con(n)ubium = huwelijk consanguineus = bloedverwant consanguinitas, -tatis F = bloedverwantschap consanguinitatis impedimentum = het beletsel, gevormd door bloedverwantschap consensus, -us M = toestemming consensu parentum = met toestemming van de ouders de meo consensu = met mijn toestemming consentio, -nis F = toestemming consiliarius = raad, raadsheer consilium = raad consobrina = nicht, kind van zuster consobrinus = neef, kind van zuster conspicillarius = brillenmaker consuetus = gebruikelijk consul, -is = schout, raadsheer, senator, burgemeester continere, continui II = omvatten contionator, -is = prediker, pastoor contra + acc. = tegen contrahere, contraxi, contractum III = sluiten (bijv. huwelijk) contrapignus, -noris N = onderpand contumacia = verstek, weerspannigheid contumax, -macis = die niet komt opdagen bij een rechtzaak conventualis, -is = kloosterling conventus, -us = klooster , convent convertere, conversi, conversum III = bekeren conversus = bekeerd convicinus = buur coopertor, -is = dakdekker copula = band copulare = trouwen, in de echt verbinden copulatio = huwelijksvoltrekking coram + abl. = ten overstaan van, aan, in het bijzijn van corbo, -nis = mandenvlechter cordarius = touwmaker, touwslager cordifex, -ficis = touwslager Coriovallum / Huleri = Heerlen corpus, -poris N = lichaam, lijk Corpus Christi = Sacramentsdag corrigator, -is / corrigiarius = gordel-, riemenmaker Cortracum / Cutracum = Kortrijk costa = rib; vrouw Covordia = Coevorden creator, -is = schepper, de Schepper creditum = het verschuldigde, vordering criminalis (causa) = straf-(zaak) cui zie: qui = aan wie, waaraan cuius zie qui = wiens, wier, van welke culcit(r)arius = pijenmaker cultellarius = messensmid cum + abl. = met cuparius = kuiper cupendinarius = koekenbakker cuprarius = kopersmid cura = zorg cura animarum = zielzorg curandus/a = pleegzoon/pleegdochter, pupil curare = zorgen voor curator, -is = voogd; curator curatus = pastoor, belast met zielzorg (cura animarum, curia) beneficium curatum = een ambt, waaraan zielzorg verbonden is curia = hof; raadhuis; zielzorg currarius (faber) = wagenmaker cursor, -is = bode custos, custodis = bewaker, koster Cutracum / Cortracum = Kortrijk D Dammona / Damum = Appingedam dare, dedi, datum = geven datum = (uit)gegeven, dag van uitgifte, datum dato = op de dag van uitgifte de dato = van/op de dag Daventria(e) = (te) Deventer de + abl. = over, van(af) de consensu = met toestemming debere, debui, debitum II = moeten; verschuldigd zijn debilitas, -tatis F = gebrekkigheid debilitate senectutis = door zwakheid, veroorzaakt door ouderdom debitum = schuld, verplichting debitus = verplicht, verschuldigd decanatus, -us = decanaat decanus = deken decedere, decessi, decessum III = vertrekken, sterven decem = tien December, Decembris = december, van december decemvir, -i = lid van een college van tien raadsheren decennis = tienjarig decima = tiende (kerkelijke belasting) decimus = tiende circa decimam antemeridianam = rond tien uur 's morgens declarare = verklaren declaravit se scribere non posse = hij/zij verklaarde niet te kunnen schrijven decollare = onthoofden decretum = beslissing dedi, zie dare = ik heb gegeven deesse, defui = afwezig zijn, missen deferre, detuli, delatum = brengen definitivus = definitief, eind- definitiva (sententia) = eindvonnis defungi, defunctus sum III = overlijden defunctus/a = overleden M/F defunctorum = van de overledenen deglubitor = vilder dei zie: deus = van God deinde = vervolgens delatus van deferre = gebracht Delf... zie: Delph... deliberare = overleggen; (af)leveren delictum = misdaad delineator = tekenaar Delphi(Batavorum) / Delph(i)um = Delft denarius = penning denatus = gestorven deo zie: deus = God (dat./abl.) deservitor, -is = waarnemend pastoor designare = aanwijzen destitutus (sensibus) = (van zijn zinnen) beroofd desunt van deesse = zijn afwezig detuli van deferre = ik heb gebracht deus, dei = God pro deo = gratis (om Godswil) devotus = vroom filia/virgo devota = geestelijke dochter/maagd, kwezel, klopje dicere, dixi, dictum = zeggen dixi, dixit, dixerunt = ik zei, hij/zij zei, zij zeiden dicitur = wordt gezegd, wordt genoemd dictus = gezegd, genoemd dictum (est) = (er is) gezegd dies, diei M, gen. plur. dierum, abl. diebus = dag ... dierum = van .. . dagen dies natalis = geboortedag digitalarius = vingerhoedenmaker dignus + abl. = waard(ig) dimidium = helft dimidius = half dimissoriales, litterae ~ = geloofsbrieven dioecesis F = bisdom discretus = verstandig discutire , discussi, discussum = betwisten discussio, -nis F = het betwisten (van een vordering) dispensare = dispensatie verlenen dispensatio, -nis F = dispensatie, ontheffing divinus = goddelijk divini verbi minister (D.V.M.) = bedienaar des goddelijken woords, predikant divisio, -nis F = verdeling doctor utriusque iuris = doctor in de beide rechten (wereldlijk en kerkelijk) doctus, doctissimus = geleerd, zeergeleerd doliarius = vatenmaker, kuiper domicella = juffrouw domina = vrouw(e) dominella = juffrouw dominica = zondag dominium = domein dominus (anno domini) = heer (in het jaar des Heren) domistadium = hofstede domus F IV = huis ad domum = aan huis (dagvaarding, aanzegging) domum ook = naar huis donatio, -nis F = schenking Dordracum, Dordraci = Dordrecht, te ~ dorsum = rug(zijde) Dotecum = Doetinchem Drusoburgum = Doesburg dubium = twijfel ducatus, -us = hertogdom ducenti, -esimus = tweehonderd(ste) Dudmala / Dumella = Dommel dulciarius = suikerbakker dum = terwijl duo = twee duodecennis = twaalfjarig duodecim = twaalf duodecimus = twaalfde Ad Duodecimum = Dodewaard duplex, -plicis = dubbel, twee keer Durninum = Deurne duumvir, -i = lid van een college van twee (burgemeesters) dux, ducis = hertog Silva/Buscum Ducis = 's-Hertogenbosch E e zie: ex Eboracum = York Eburacum Novum = New York ebursator = betaalmeester ecclesia = kerk ecclesie minister = dienaar van de kerk: pastoor, predikant ecclesiastis = geestelijke edere, edidi, editum III = uiten; uitgeven (boek) effestucando resignare = "met de halm (halmelings) vertiën", door middel van de halm afstand doen ei zie: is = aan hem, aan haar, eraan, zij (meervoud) Eindovia = Eindhoven eius zie: is = zijn, van hem, haar, van haar, ervan eiusdem zie: idem = van de/hetzelfde elapsus (van elabi) = afgelopen elemosyna = aalmoes Embdae, Embdis = (te) Emden) emissio (secunda) = (tweede) druk emittere, emisi, emissum III = uitgeven, publiceren emptor, -is = (in)koper Enchusa = Enkhuizen enim = immers, namelijk eodem zie: idem = door/in dezelfde/hetzelfde ephipp(i)arius = zadelmaker ephorus = voorzitter episcopalis = bisschoppelijk episcopus = bisschop eques, equitis = ridder, ruiter magister equitum = ritmeester equicida = paardenslager equicius = paardenhandelaar ergastularius = tuchthuismeester esse, fui = zijn est, sunt = (hij/zij) is, (zij) zijn erat, erant = (hij/zij) was, (zij) waren fuit, fuerunt / fuere = (hij/ zij) was/is geweest, (zij) waren/zijn geweest et = en, ook etiam = ook ex = uit, sinds, tengevolge van, op grond van exactor = belastinginner examinator iuste mensure = ijkmeester excoriator = leerlooier excudere, excudi, excusum = drukken (boek) exequiae = uitvaart exeuntium zie: exire exhaustus = uitgeput eximius = voortreffelijk exire, exii, exitum = uitgaan, verlaten exeuntium sacramenta = de sacramenten der stervenden exnunc = vanaf nu expensum = uitgave expirare = de laatste adem uitblazen expositus/a = vondeling(e) expressus = uitdrukkelijk exsequiae (ook exequiae) = uitvaart extensor = uitrekker (folterknecht) extinctus = overleden extra + acc. = buiten extraneus = van buiten, vreemdeling extraordinarius = buitengewoon extremus = laatst, uiterst extremis (prae)munitus = voorzien van de laatste sacramenten extunc = sindsdien F faber, -bri = handwerksman, smid fabricator, -is = maker, fabrikant facere (-io), feci, factum = maken, doen facit = (boekhouding) maakt, bedraagt fecit = hij/zij heeft gemaakt facies = gezicht in facie ecclesiæ = ten overstaan van de kerk Falconis Mons = Valkenburg falsarius = vervalser famella = dienstmaagd famellus = knecht, bediende famula = dienstmaagd famulus = knecht, bediende farina = meel farinarius = meelverkoper fartor = worstenmaker fatuus = onnozel febris, is F (abl. febri) = koorts (door koorts) Februarius, Februarii = februari, van februari Felua / Velua = Veluwe femella = vrouw fere = bijna feretrum = baar feria = (feest)dag feria prima, secunda etc. = zondag, maandag etc. ferrarius = ijzer- ferre, tuli, latum = dragen, brengen, zeggen ut ferunt, ut fertur = zoals ze zeggen, zoals men zegt festum = feest fibula = speld fideicommissio = erfstelling over de hand fideiussio, -nis F = borgstelling, borgtocht fides, -ei = geloof fide dignus = betrouwbaar figulus = pottenbakker filia = dochter filia devota = geestelijke dochter, kwezel, klopje filialis = hulpkapel, hulpkerk filiaster, -tri = stiefzoon, schoonzoon filiastra = stiefdochter filiola = dochtertje filiolus = zoontje filius = zoon finis, -is M/F = einde fiscus = kas, staatskas fistularius = pijper Flandr(i)a = Vlaanderen flandrensis / flamingus = Vlaams flebotomarius = aderlater Fles(s)inga = Vlissingen Flevo = Urk Flevolandia = Vlieland Florentia = Florence florenus = gulden Fluetum = Vleuten focaria = keukenmeid focarius = keukenjongen folium = bladzijde fons, fontis M = bron, doopvont forma = vorm fortasse = misschien forum = markt Franechera(e) = (te) Franeker frater, -tris = broer frenarius = riemenmaker frigidus = koud Frisia = Friesland frisius / friso, -nis = Fries fructus, -us M = vrucht, inkomen frumentarius = korenhandelaar frumentum = koren fuit; fuere, fuerunt zie esse = perf. v. esse: hij was; zij waren fullo, -nis = volder fulmen, -minis N; fulmine tactus = bliksem; door de bliksem getroffen funarius = touwslager fundus = landgoed furnarius = ovenmaker fusor = gieter (beroep) fusor campanarum = klokkengieter G galgiator, -is = laarzenmaker gallicus = Frans gallice = in het Frans Galopia = Gulpen gama = dame Gandavum / Gantum = Gent (B) gandavensis = van Gent Ager / Cataracta Gandavensis = Sas van Gent ganea = hoer gangredo, -dinis F = kanker Ganipa = Gennep Gannita = Gent (Gld NL) Gantum / Gandavum = Gent (B) garcifer, -i = kok, keukenjongen garcio, -nis = knecht Gaudanum / Gouda / Golda / Tergum = Gouda Gel(d)ria = Gelderland gemelli, gemellae = tweelingen, M & F gemini, geminae = tweelingen, M & F gemmarius = juwelier gener, -i = schoonzoon generalis, (bijwoord) generaliter = algemeen, in het algemeen generalis militiae praefectus = generaal generosus = weledelgeboren gens, gentis F = familie, volk genus, generis N = geslacht, soort generis masculini, feminini = van het mannelijk, vrouwelijk geslacht germana = zuster Germania = Duitsland germanus = broeder Gertrudis: Sanctæ Gertrudis Mons = Geertruidenberg gnanus = dwerg Goderea = Goeree Gorichemium / Gorcomium = Gorinchem Gouda / Golda / Gaudanum / Tergum = Gouda gradus, -us = graad (van bloedverwantschap) gradus collateralis = verwantschapsgraad in zijlijn gradus mixtus = gemengde verwantschapsgraad gratia = gunst, genade Gravia, Graviae = Grave, te Grave gravidus = zwanger gravitas, -tatis F = gewicht; zwangerschap greffiarius = griffier gruta = gruit (kruidenmengsel om bier van te maken) grutarius = gruitmeester gubernator = bestuurder Gulia / Gullus = Geul Gulles = Gooi H habere, habui, habitum II = hebben, houden, verkrijgen habito ... , habitis .. . = na het verkrijgen van .. . habitare; habitans, -ntis = wonen; wonend, inwoner haemorragia = bloeding haeres zie: heres Haga Comitis / Comitum = 's-Gravenhage hagensis = Haags Han(n)onia / Han(n)ovia / Han(o)govia = Henegouwen hanoniensis etc. = Henegouws Harderovicum = Harderwijk Harlemum = Haarlem Hasseletum = Hasselt (NL & B) hebdomas, -madis F = week ... hebdomadum = van ... weken Helium zie Brida = Den Briel here = gisteren hereditarius = erfelijk hereditas, plur. -tates = erfenis, erfgoederen census hereditatis = erfpacht heres, heredis = erfgenaam Herpina = Herpen hesternus = van gisteren hibernalis = van de winter, winter- hic = hier hic, haec F, hoc N = deze, dit huius = van deze, van dit; dezer, van deze maand huius modi = van deze aard, dergelijk hoc die, hoc anno = op deze dag, dit jaar ad hoc = te dien einde, hiertoe hiems, hiemis M = winter Hlara = Laren (NH) hodie = heden, vandaag homo, hominis = mens honestas, -tatis F = eerbaarheid honestus = eerzaam, ook: "van stand" hora = uur duodecim horarum = van twaalf uren Horna (Westfrisiorum) = Hoorn horreum = schuur hortus = tuin hospes, -pitis = gastheer, waard Hreni / Rhena = Rhenen huiadem = alhier huiades = mensen van hier huius zie: hic = van deze huiusmodi = van deze aard, dergelijk Huleri / Coriovallum = Heerlen humanus = menselijk humare = begraven Husuduna = Huizen (NH) hydropisis = waterzucht I iacere, iacui II = liggen iam = al, reeds Ianuarius, Ianuarii = januari, van januari ibidem = op dezelfde plaats, aldaar idem, eadem F = dezelfde, hetzelfde eiusdem = van dezelfde, van hetzelfde eodem anno = in hetzelfde jaar ignarus = onwetend, niet kunnende ignotus = onbekend ille, illa F, illud N = hij, zij, dat, die illegitimus = onwettig illicitus = ongeoorloofd illius zie: ille = van hem, van haar, van die illuminator = illustrator illustrissimus dominus = (titel) zeer illustere heer imbecillis = zwak impedimentum = (huwelijks)beletsel impensum = uitgave (geld) impensis + gen. = op kosten van .. . imperium = bevel; keizerrijk Sacrum Romanum Imperium = het Heilige Roomse Rijk Imperium Noviomagense = het Rijk van Nijmegen impertire = toewijzen, toekennen, verlenen impertiri solitus = die gewoonlijk verleend wordt impetitio, -nis F = aanspraak impregnatio, -nis F = zwangerschap impressor, -is = drukker imprimere, impressi, impressum III = drukken impressum est apud ..., imprimebat ... = is gedrukt bij ... improles = zonder kinderen improvisus = onvoorzien impubes = niet volwassen, onmondig incantator = tovenaar incertus = onbekend, onzeker incerti patris = van wie de vader onbekend is incestum = bloedschande incisor (pannorum) = snijder (van doeken, textielhandelaar) inclusa = kluizenaarster inclusus = kluizenaar incognitus = onbekend incola M = inwoner indemnitas, -tatis F = schadeloosstelling infans, -ntis = kind, zuigeling infantia = kindertijd, kinderjaren infantulus = zuigeling infirmitas, -tatis F = ziekte infirmus = ziek infirmorum sacramenta = de sacramenten der zieken inflammatio, -nis F = ontsteking informator, -is = huisleraar infra = beneden, onder infrascriptus = ondergeschreven, ondergetekende inire, ini(v)i, initum = ingaan, (huwelijk) aangaan innocens, -ntis = onschuldig innuptus = ongetrouwd inopinatus = onverwachts insanabilis = ongeneselijk insania = waanzin insanus = waanzinnig inscribere, inscripsi, inscriptum = inschrijven instantia = aandrang institor, -is = koopman, handelaar instrumentum = akte inter + acc = tussen, onder interest = het is van belang quorum interest = van degenen, die het aangaat interstitium = tijd tussen de afkondigingen intestatus, ab intestato = zonder testament intimare = dagvaarden intronisare = trouwen inunctus = ongezalfd invenire, inveni, inventum = vinden inventus = gevonden inventarium = boedelbeschrijving investire = bekleden (met een ambt) Ipra(e) / Ipretum = Yperen is M, ea F, id N = hij, zij, het, die, dat eius = van hem, zijn, van haar, haar, ervan eo, quod = daarom, omdat; daardoor, doordat Isala = IJssel Isalandia / Sallandia = Salland iudex, iudicis = rechter iudicium = gerecht, rechtbank; oordeel iugerum = morgen (opp. maat) Iugila / Gulia / Gullus = Geul Iulius, Iulii = juli, van juli iungere, iunxi, iunctum = verbinden matrimonio iuncti sunt = zij zijn in de echt verbonden Iunius, Iunii = juni, van juni iuramentum = eed iurare = zweren iuratus = onder ede; beëdigd ius, iuris N = recht; gerecht iura soluta sunt = de rechten zijn betaald iuris consultus, iurisconsultus = rechtsgeleerde, advocaat ius patronatus = benoemingsrecht utriusque iuris doctor = doctor in beide rechten (kerkelijk & wereldlijk) iusticiarius = rechter iuvenis, -is = jongeman, vrijgezel iuxta + acc = naast, volgens L labi, lapsus sum III = vallen, uitglijden labor, -is M = arbeid laborare = werken, lijden aan (een ziekte) laedere, laesi, laesum = kwetsen Laica / Lecca = Lek laicus = leek languor, -is M = zwakte, ziekte laniatorium = slachthuis lanifilator, -is = wolspinner lanifilitrix, -tricis = wolspinster lanio, -nis = slager lanitonsor, -is = wolscheerder lapicida = steenhouwer lapsus van labi = gevallen, uitgegleden later, -is = baksteen latifex, latrifex, -ficis = steen-, pannenbakker latus, lateris N = zijde, bladzijde latus van ferre = gebracht, gedragen (summa) lateris = (boekhouding) het totaal van de bladzijde Laurum / Lerdanum = Leerdam (Laurum eig. Woerden) Lecca / Laica = Lek lector, -is = lezer; leraar lectori salutem = den lezer heil lectus = bed Ledi / Lyra / Nevesdum = Lier legare = legateren legitimus = wettig Leida / Lugdunum Batavorum = Leiden leodiensis = Luiks, van Luik Leodium = Luik Leovardia / Livardia = Leeuwarden Lerdanum / Laurum = Leerdam (Laurum eig. Woerden) lethargus = slaapziekte levare = opheffen levantes = doopheffers levis = licht lex , legis F = wet liber, -i = vrij, ongehuwd, vrijgezel liberi, -orum = kinderen liber, libri = boek liber rationum = huishoudboek, familiekroniek libra = pond; weegschaal; waag libraria = bibliotheek librarium = waag; bibliotheek librarius = schrijver; boekverkoper; waagmeester licentia = toestemming, vergunning; universitaire graad, recht gevend om les te geven de mea licentia = met mijn toestemming licentiatus = licentiaat, de "licentia" bezittend utriusque iuris licentiatus = licentiaat in de beide rechten (Romeins en kerkelijk) ligator, -is = boekbinder ligius = door leeneed verbonden homo ligius = leenman, vazal dominus ligius = leenheer ligatus/a = echtgenoot lignarius, faber lignarius = timmerman lignum = hout linea = lijn linea collateralis = zijlijn (verwantschap) Linga = Linge linifex, -ficis = linnenwever lis, litis F = proces litterae, -arum (v. meerv.) = brief, akte, oorkonde Livardia / Leovardia = Leeuwarden lixa = kok, zoetelaar, marketenter locus = plaats loco + gen. (cuius loco) = in plaats van (in wiens/wier plaats) locum tenens = stadhouder; luitenant Londinium, Londinii = Londen, te Londen longus = lang, ver longe = ver (bijw.), verreweg Longa Aqua = Linge lorarius = zadelmaker lotrix, lotricis = wasvrouw Lovinium / Lovania = Leuven lucus = woud Ludovicus = Lodewijk, Louis ludus = spel, school ludimagister = schoolmeester Lugdunensis = van Lyon of Leids Lugdunum = Lyon Lugdunum Batavorum, Lugduni Batavorum = Leiden, te Leiden Lutetia, Lutetiae (Parisiorum) = Parijs, te Parijs lutheranus = luthers Lyra / Ledi / Nevesdum = Lier M macellarium = vleesmarkt macellarius = slager machinator, -is = ingenieur Machlinium = Mechelen macies = magerheid, schraalheid magister, -stri = meester magister burgensis = burgemeester magister civium = burgemeester magister coquinae = keukenmeester magister equitum = ritmeester magister in legibus = meester in de rechten magister in artibus = meester in de "vrije kunsten" ludi magister = schoolmeester magnus = groot maior, -is = groter Maius, Maii = mei, van mei majorennis, -is = meerderjarig malignus = boosaardig malleator = smid mamburnus = voogd etc., zie mundiburdus Manarmanis Portus = Zoutkamp mane = 's morgens vroeg mango, -nis = paardenhandelaar mansio, -nis = landgoed, hoeve mansionarius = horige mansionile = hofstede mansus = hoeve (ook opp. maat) marca = mark marc(h)io, -nis = markgraaf, markies marchisia = markiezin marchisus = marchio marechallus = maarschalk margo, marginis N = marge in margine = in de marge marinarius = zeeman marita = bruid, echtgenote maritata = getrouwd Mars(a)na = Meersen Martius, Martii = maart, van maart masculinus = mannelijk masculini generis / sexus = van het mannelijk geslacht masculus = mannelijk, jongen Maseca / Maslarium = Maaseyk massarius = rentmeester, meier (= vilicus) mater, matris = moeder matris = van de moeder maternus = van moederskant matertera = tante aan moederskant matertera magna = zuster van grootouder aan moederskant matertera maior = zuster van overgrootouder aan moederskant matertera maxima = zuster van betovergrootouder aan moederskant Matilo = Rijnsburg matricularius = koster matrimonium (inire, contrahere) = huwelijk (sluiten) matrimonium ini(v)erunt, contraxerunt = zij sloten een huwelijk matrimonio (con)iuncti sunt = zij zijn in de echt verbonden matrimus = van wie de moeder nog leeft matrina = meter matrona = getrouwde vrouw, huisvrouw matruela = nicht: dochter van de zuster van de moeder matruelis = neef: zoon van de zuster van de moeder maturus = vroeg matutinus = ochtend-, na middernacht maximus = grootst, zeer groot me = mij (acc. of abl.) mecum = met mij mechanicus = handwerksman Medemelacum = Medemblik medietas, -tatis F = helft Medioburgum = Middelburg medius = midden media nocte = om middernacht memoria = herinnering, nagedachtenis beatæ (piæ) memoriæ = zaliger nagedachtenis mens, mentis F = geest insanæ mentis, insana mente = met een krankzinnige geest, krankzinnig mensa = tafel (ook voor uitdeling aan armen); wisselbank mensa Sancti Spiritus = armenhuis mensis, -is m = maand sex mensium = van zes maanden menstruus = maandelijks, van een maand (oud) mensura = maat, gemet (opp. maat) mentionare = vermelden mercator, -is = koopman mercenarius = dagloner, gehuurd meretrix, -tricis = hoer, ongehuwde moeder meridianus = van de middag, 's middags meridies (ante-, post meridiem) = middag (voor, na de ~) Merivido = Merwede meus M, mea F, meum N = mijn mihi = aan mij miles, -itis = soldaat miles aurei velleris = ridder van het Gulden Vlies mille(simus) = duizend(ste) minister, -tri = dienaar divini verbi minister (D.V.M.) = bedienaar des goddelijken woords, predikant ecclesie minister = dienaar van de kerk: pastoor, predikant ministerium = dienst (als predikant) minor, -is = minder; minderjarig minorennis = minderjarig minutor, -is = aderlater miser, -i = ongelukkig, ellendig missa = mis mixtus = gemengd (bloedverwantschap modicus = matig, bescheiden modius = mud modo = onlangs; mits; slechts; abl. van modus modus = wijze, manier, maat molendinarius = molenaar molendinum = molen molitor, -is = molenaar Monachodamum = Monnikendam monachus = monnik monasterium = klooster monialis = non moram gerere = zich ophouden morbus = ziekte morbo = door een ziekte moribundus = stervend moribundorum sacramenta = de sacramenten der Stervenden mors, mortis F = de dood dies mortis = dag van overlijden mortalis,-is; mortaliter (laesus) = dodelijk (gewond) mortuus = dood, overleden(e) mos, moris m (de more) = gewoonte (volgens de gewoonte) Mosa = Maas Mosæ Traiectum, Mosæ Traiecti = Maastricht, te Maastricht mosætraiectensis = uit Maastricht M(o)uda = Muiden mulier, -is = vrouw multor, -is = molenaar multus = veel mundiburdus = voogd, gevolmachtigde, curator van minderjarige, vrouw of geestelijke (momboor, momber); Heilige Geestmeester, armenmeester munitus (extremis sacramentis) = voorzien van (de laatste sacramenten) murarius = metselaar mutus = stom N nam = want nanus = dwerg nasci, natus sum III = geboren worden nativitas, -tatis F = geboorte nativus = geboortig naturalis = natuurlijk (onwettig kind) natus = geboren, zoon, F nata = dochter nauta = schipper, zeeman navis, -is = schip (ook van de kerk) nec non = en eveneens necessarius = nodig necesse est = het is nodig necessitas, -tatis = noodzaak, nood in necessitate baptisatus = met een nooddoop gedoopt nemus, nemoris N = woud, bos Neom... zie: Noviom... neonatus = pasgeboren neosponsi = de jonggehuwden nepos, nepotis = kleinzoon, nakomeling neptis, -is = kleindochter nesciens (scribere) = onwetend, niet kunnende (schrijven) nescius = onwetend, onkundig netor, -is = spinner netrix, netricis = spinster Nevesdum / Ledi / Lyra = Lier nobilis = edel, van adel nobilissimus = zeer edel nocturnus = van de nacht, 's nachts Noda = Grebbe nomen, -minis N = naam (in) nomine = in, uit naam van nominare = noemen nominari = genoemd worden, heten nonagenarius = negentigjarig nonagesimus = negentigste nondum = nog niet nongentesimus = negenhonderdste nonus = negende Nortga = Noordwijk notarius = notaris nothus = bastaard, onecht novalis (ager) = onontgonnen, braak(land) decima novalis = tiende op onontgonnen land novellus = beginneling novem = negen November, Novembris = november, van november novennis = negen jaar oud noverca, novercus = stiefmoeder, stiefvader Noviomagensis = Nijmeegs Noviomagus / Neomagus etc. = Nijmegen Imperium Noviomagense = het Rijk van Nijmegen nunc = nu nuntius = (gerechts)bode nuper = onlangs nuptiae, -iarum = bruiloft, huwelijk nurus, -us = schoondochter nutriens (ancilla) = voedend (min) O obire, obii, obitum = overlijden obiit = (hij/zij) is overleden obitorium = dodenboek obligatio, -nis F = verplichting obrutus = begraven obseques, obsequiae = plechtige uitvaartdienst observare = in acht nemen observandis observatis = met inachtneming van de regels obstare, obstiti, obstitum = in de weg staan non obstante impedimento = zonder dat er een beletsel is obstetrix, -tricis = vroedvrouw obtinere, obtinui, obtentum II = verkrijgen obtenta dispensatione = na dispensatie te hebben verkregen occidere, occidi, occisum = doden, vermoorden occidentalis = westelijk octo, octavus = acht, achtste octennis = achtjarig octingenti, -tesimus = achthonderd(ste) October, Octobris = oktober, van oktober octogenarius = tachtigjarig octoginta, octogesimus = tachtig(ste) oeconomus = huismeester officialis = een functie bekledend, beambte officina = werkplaats, fabriek, winkel, drukkerij officium = ambt ex officio = op grond van zijn ambt oleum = olie, oliesel olim = vroeger omnis, -is, plur. omnes, omnium, omnibus = al, geheel, alle(n) omni modo = op elke manier onus, oneris N = last operarius = handwerksman, werkman operarius scriniarius = schrijnwerker opificium = handwerk, beroep oppidanus = stedeling, burger oppidum = stad opus, operis N = werk opus est = het is nodig ad opus + gen. = ten behoeve van oratorium = kerk orbatus ab = beroofd van orbitas = weesschap, kinderloosheid orbus = wees ordinare = opstellen ordinarius = gebruikelijk organum = orgel orientalis = oostelijk origo, originis F = oorsprong, afkomst oriundus = afkomstig, afstammend van orphanotrophium = weeshuis orphanus = wees utroque parente orphanus = wees, die beide ouders verloren heeft ortus = afkomstig ortus zie: hortus = tuin P pactio, -ionis = pacht pactus, -us = pacht paedagogus = opvoeder, leraar paenultimus (-a) = op een na laatste (dag van de maand) pagamentum = betaling pagare = betalen pagimagister = (dorps-) burgemeester pagus = gouw, dorp palus, paludis F = moeras Palus Sancti Martini = Sint Maartenspolder panifex, -ficis = bakker panificium = bakkerij pannicida = kleermaker pannifex, -ficis = lakenwever pannitonsor, -is = lakenscheerder pannus = lap, stof, laken domus pannorum = lakenhal papa = paus papalis = pauselijk parens, -entis = ouder consensu parentum = met toestemming van de ouders pariter = (te)gelijk parochianus = lid van de parochie parochus = pastoor pars, partis F = deel ex parte + gen. = namens partim = gedeeltelijk partus, -us M = bevalling parvus, parvulus = klein, heel klein pascuum = weide passare = passeren (akte) passatus (anno passato) = (in het) afgelopen (jaar) pastillarius = pasteibakker pastor, -is = pastoor pastoria = pastorie, parochie pastura = weide pater, -tris = vader patris = van de vader paternus = van vaderszijde patria = vaderland, geboorteland patrimus = van wie de vader nog leeft patrinus; patrini = peetvader, peter; peetouders patruelis, -is = neef van vaderskant patruus = oom, broer van vader patruus magnus = oudoom, oom van vader patruus maior = oudoom, broer van grootvader pauper, -is = arm pauperculus = arm mannetje pecia = een stuk pecunia = geld pedisequa = dienstmeid pedisequus = dienaar pellifex, -ficis = leerlooier pelliparius = leerbewerker, bontwerker pen... zie ook: paen... en poen... penes + acc. = bij pensio, -nis F = betaling, belasting, pacht pensionarius = pachter per + acc. = door pera = buidel, tas peregrinus = pelgrim, vreemdeling perhonestus = Weledele periculum = gevaar perpetuus = eeuwig persona = persoon persona = persoon; de pastoor in titel, die niet belast was met de zielzorg, maar wel de inkomsten van het ambt genoot. De zielzorg was in handen van zijn 'vicarius'. pertinentiae,-iarum of pertinentia N plur. = toebehoren, wat er bijhoort pertinere, pertinui, pertentum II = behoren (tot) Petripolis = Steenbergen Philaeum / Groninga = Groningen phrenesis = waanzin pht(h)isis, -is F; phthisi = tering, tuberculose; door TBC pictor, -is = schilder pigmentarius = zalfmaker, zalfverkoper piscator, -is = visser pistor, -is = bakker pius = vroom placidus = rustig, vreedzaam platea = straat, weg plebanus = plebaan, pastoor van een kathedraal plebs, plebis F = volk plenipotens, -ntis = gevolmachtigd plumarius = verenhandelaar plures (alii) = veel (anderen) plurimus = zeer veel pluvia = regen poena = straf, boete poenitentia = berouw poenitentiarius = biechtvader pomarius = appelkweker, appelverkoper pomeridianus zie: postmeridianus = na de middag pontifex, -ficis = bisschop pontifex maximus = paus populus = volk porcus = varken portitor, -is = drager portus, -us = haven possidere, possedi, possessum II = in bezit hebben post + acc. = na postea = daarna posthumus = na de dood van de vader (geboren) postmeridianus = van de middag, 's namiddags postquam = nadat postridie = de volgende dag potens, -ntis (facere) = (handelings)bevoegd prae + abl. = voor, wegens praebere, praebui, praebitum II = aanbieden, verlenen, verschaffen praedicans, -ntis = predikant praefectus = voorzitter, opzichter, verantwoordelijke praegnans, -ntis = zwanger praehabere II = van tevoren hebben praeintimare = opzeggen, van te voren aankondigen praelatus = prelaat (iemand met een belangrijke functie in de RK kerk) praelum = (druk)pers praemittere, praemisi, praemissum = vooraf laten gaan præmissis sponsalibus = voorafgegaan door de ondertrouw præmissa, -orum N = het voornoemde praemunitus + abl. = voorzien van praenobilis = zeer edel praepositus = proost, hoofd van een kapittel (capitulum) praesens, -ntis = aanwezig, tegenwoordig, deze praesentibus ... = in aanwezigheid van ... praesentia, -orum N plur. = ook: deze akte praesentia = aanwezigheid praesentinus = aanwezig praesidium = garnizoen praestare, praestiti, praestitum = verlenen præstante deo = met Gods hulp praeter + acc. = behalve praetor, -is = burgemeester, stadsbestuurder, schout, rechter praetorium = stadhuis, rechtbank praevius = voorafgaand praeviis tribus bannis = na de drie afkondigingen pre... zie ook: prae... precarium = belasting precium zie: pretium presbyter, -eri = priester pres... zie ook: praes... pretium = prijs prex, precis F = gebed pridie = de dag ervoor primarius = eerste, opper- primogenitus = eerstgeboren primogenitus fontis (lett. van de doopvont) = de eerste die na Pasen met het nieuw gewijde doopwater gedoopt werd primus = eerste princeps, principis = prins prior, prius (N of adv.) = eerder, tevoren a priori = van tevoren privatus + abl. = beroofd van pro + abl. = voor, in plaats van proavia = overgrootmoeder proavitus = voorvaderlijk proavus = overgrootvader, voorvader probare = aannemelijk maken, bewijzen proclamatio, -ionis F = (huwelijks)afkondiging procuratio, -ionis F = machtiging progenies, -iei = nageslacht proles, -is = nageslacht, kind promeridianus = ochtend- promittere, promisi, promissum III = beloven promulgatio, -ionis F = afkondiging prope + acc. = dichtbij proprietarius = eigenaar proprius = eigen propter + acc. = wegens prout = al naar gelang provectus ( ~a aetas) = gevorderd(e leeftijd) provisus + abl. = voorzien van publicanus = tollenaar, belastingpachter puella = meisje puer, -i = jongen, kind puerpera = kraamvrouw puerperium = bevalling, kraambed puerulus = jongetje pusio, -nis = kleine jongen pustula = puist Q quadragenarius = veertigjarig quadraginta, -gesimus = veertig(ste) quadragesima ook: = Vasten quadriennis = vierjarig quadringenti, -ntesimus = vierhonderd(ste) quae zie: qui quam cito = zodra quartus = vierde quartus gradus = vierde graad (bloedverwantschap) quarum zie: qui = van wie, van welke (F) Quasimodo = eerste zondag na Pasen, als de mis begint met "Quasimodo geniti infantes" = "Als pasgeboren baby's" quattuor = vier quattuordecim = veertien quattuordecennis = veertienjarig qui M, quae F, quod N = die (betrekkelijk voornaamwoord) acc. quem M, quam F, quod N = die (acc.) plur. qui M, quae F, quae N = die (betr. voornaamwoord meervoud) acc. quos M, quas F, quae N = die (acc. meervoud) cuius; plur. quorum, quarum = wiens, wier, waarvan; van wie, wier, waarvan cuius loco; quorum loco = in wiens plaats; in wier plaats quorum vices supplevit ... = van wie (meervoud) de plaats innam .. pro quo; pro quibus = in wiens plaats; in wier plaats quae declaravit ... = die verklaarde, en zij verklaarde ... quia = omdat quibus zie: qui = aan, voor, door wie/welke quidam = een zekere, de een of andere, enige quietus = rustig quindecennis = vijftienjarig quindecim = vijftien quindecimus = vijftiende quingenti, quingesimus = vijfhonderd(ste) quinquaginta, -gesimus = vijftig(ste) quinque = vijf quinquennis = vijfjarig quintus = vijfde quitare = betalen quondam = eens, ooit, eerder filius quondam Johannis = zoon van wijlen Jan quorum zie: qui = van wie, van welke (M / N) R ratihabitio, -nis F = ratificatie, goedkeuring, bekrachtiging (van handelingen verricht door een zaakwaarnemer zonder volmacht) rasor pannorum = lakenscheerder ratio, -nis F = reden, rede, verstand ratus = geldig ratum habere, (ob)servare = geldig verklaren, bekrachtigen, ratificeren reatus, -us = schuld rebaptizatus = herdoopt receptor, -is = ontvanger (belastingen) rector, -is = pastoor recusare = weigeren reddituarius = van de pacht; rentmeester red(d)itus, -us = opbrengst, inkomen redemptio, -nis F = terugkoop, lossing redimere, redemi, redemptum III = terugkopen, lossen reditus, -us = inkomsten registrum = register ~ baptizatorum = doopregister ~ defunctorum = overlijdensregister ~ matrimonio coniunctorum = trouwregister relaxatio, -nis F = vrijstelling relinquere, reliqui, relictum III = achterlaten relicta = ook: weduwe relictus = ook: weduwnaar relictis ... = met achterlating van ... remittere, remisi, remissum III = achterwege laten; kwijtschelden, vergeven remissis ... = met achterwegelating van ... renatus = herboren renuntiare (ab, super) = afstand doen van reportare = van zijn kant overdragen repromittere, repromisi, repromissum III = van zijn kant beloven requiescat in pace = hij/zij ruste in vrede requirere, requisivi, requisitum III = vragen, vereisen requisitus ad hunc actum = gevraagd voor het opmaken van deze akte residere II = wonen resignare de = afstand doen van reus = aangeklaagde revalidare = achteraf wettigen reverendus = eerwaarde reverti, reversus sum III = terugkeren (ook: in iemands bezit) Rhena / Hreni = Rhenen rhenanus = van, aan de Rijn Rhenus = Rijn rheuma, tis N = reumatiek rite = volgens de gewoonte, naar behoren Rodembergum = Aardenburg Rollarium / Roslara = Roesselaere rosa = roos Rosae Vallis, Rosarum Vallis = Roosendaal rosaevallensis = uit Roosendaal Roterodamum, Roterodami = Rotterdam, te ~ ruber, rubri = rood Ruraemundus / Roermonda / Munda Ruræ etc. = Roermond rusticus = boer, landbouwer S S. = Sanctus Sabaudia = Savoye sabaudus = Savoois Sablones = Venlo sacellanus = kapellaan sacer, -cri = heilig sacro oleo = met het H. Oliesel sacerdos = priester sacramentum = sacrament infirmorum sacramentis = met de sacramenten der zieken exeuntium sacramentis munitus = voorzien van de sacramenten der stervenden sacrista = koster saecularis = wereldlijk saepius = herhaaldelijk salarium = zoutziederij; salaris salarius = zoutzieder, zouthandelaar Salia Vetus = Oldenzaal salus, -utis F = heil lectori salutem! = de lezer gegroet! anno reparatæ salutis = in het jaar van het herstelde heil, d.w.z. na Chr. Sanctum / Sancti / Ad Sanctos = Xanten sanctus = heilig sanguis, -guinis M = bloed saponarius = zeepzieder sartor, -is = kleermaker sartrix, sartricis = kleermaakster satisfacere + dat. = bevredigen satrapa = stadhouder scabinus = schepen Scaldia = Schouwen Scaldis, -is = Schelde scholaris = scholier scholasticus = scholaster, hoofd van kapittelschool sclopetus = haakbus, handbus Sclusa / Slusa = Sluis scilicet = namelijk Scorla = Schoorl scortator, -is = hoerenloper, verwekker van onecht kind scortum = hoer scriniarius = notarisassistent; kastenmaker scultetus = schout scutum = schild sub scuto + gen. = onder het teken (uithangbord) van ... se = zich dixit se ... = hij zei dat hij ... dixerunt se ... = zij zeiden dat zij ... secretarius = secretaris, stadsschrijver secta = secte sectio, -nis F (Caesaria) = (keizer)snede secundus = tweede secundus gradus = tweede graad (verwantschap) sed = maar sedecennis = zestienjarig sedecim = zestien sellator, -is = zadelmaker senectus, -tutis F = ouderdom senator, -is = lid van het stadsbestuur, raadslid, schepen senium = ouderdom sententia = vonnis sententiare = vonnissen sepelire, sepelivi, sepultus = begraven septem = zeven septimontanus = uit Zevenbergen September, Septembris = september, van september septemvir = lid van een college van zeven septentrionalis = noordelijk septimana = week xiij septimanarum = van dertien weken septimontanus = uit Zevenbergen septimus = zevende septingenti, -ntesimus = zevenhonderd(ste) septuaginta, -gesimus = zeventig(ste) septuennis = zevenjarig sepultor (mortuorum) = begraver (van de doden, doodgraver) sepultura (dies sepulturæ) = begrafenis (dag van ~) sepultus zie sepelire = begraven sequi, secutus sum III = volgend anno sequenti, annum sequentem = het volgend jaar (abl. en acc.) servitium = dienst servus = knecht sescenti, -tesimus = zeshonderd(ste) sex = zes sexaginta, sexagesimus = zestig(ste) sexennis = zesjarig sextus = zesde sexus, -us = geslacht sibi = aan zich, aan hem, aan haar, aan hen Sichemium = Zichem sicut (et) = zoals (en eveneens) sigillum = zegel signum = teken sub signo aurei leonis = onder het teken van de gouden leeuw siligo, -iginis F = rogge silva = bos Silva Ducis = 's-Hertogenbosch Silvaducensis = van Den Bosch simul = tegelijk, tezamen sine + abl. = zonder situs = gelegen sive = tenzij, hetzij, ofwel Slusa / Sclusa = Sluis sobrina = nicht van moederszijde sobrinus = neef van moederszijde socer, -i = schoonvader socius = verbondene, partner cum socio = met zijn compagnon, medestander cum sociis = met degenen die bij hem horen socrinus = zwager socrus, -us F = schoonmoeder Sogniacum = Soignies solennis; sollennitas, -tatis F (ook -mn-) = plechtig(heid) sollemnia (missarum) = de plechtigheid (van de mis) solennizare (ook -mn-) = inzegenen, (akte) opmaken solere, solui = plegen solebat = hij placht solidus = (als deel van een pond:) schelling, (als deel van een gulden:) stuiver solitus = gewoon sollers , -rtis = bekwaam solus; solum (adv.) = alleen solvere, solvi, solutum = betalen soror, -is = zuster (ook non) Spandanae Aquae / Fons Tungrorum = Spa specialis, specialiter = bijzonder, in het bijzonder spectare ad = toebehoren aan spiritualis = geestelijk affinitas spiritualis = geestelijke verwantschap spiritus, -us (sanctus) = (Heilige) Geest sponsa = bruid sponsalia (contrahere) = verloving, ondertrouw (trouwbelofte afleggen) sponsi = het bruidspaar sponsus = bruidegom spurius = buitenechtelijk stagnifusor = tinnegieter stare ad = vallen onder statim = direct, terstond status, -us = toestand, stand, lijst Stauria = Stavoren strata = straat studium = ijver, studie studiosus = ijverig, student stuferus = stuiver submersus = verdronken subscribere, subscripsi, subscriptum = ondertekenen subscripsit = hij/zij heeft ondertekend subscripserunt = zij hebben ondertekend subsequens, -ntis = erop volgend subsignare = ondertekenen subtractio, -nis F = intrekking subventio, -nis F = heffing succedere, successi, successum III = opvolgen successor, -is = opvolger sudor, -is M = zweet Suestra / Sustula = Susteren sufficere (-io), suffeci, suffectum = voldoen sufficientem facere = deugdelijk houden, voldoende vinden sumere, sumpsi, sumptum III = nemen sumptus, -us = uitgave sumptibus + gen. = op kosten van ... summa = (boekhouding) totaal summa lateris = het totaal van de bladzijde sunt zie: esse = (zij) zijn Suornum = Soeren superatus = gescheiden superior, -is = hoger (gelegen) superius (adv.) = hierboven supplere II = aanvullen; ten doop heffen supplicare (a) = verzoeken (aan) supportare = (bezit) overdragen supra = boven (genoemd) surdus = stom susceptor, -is = doopheffer, peter susceptrix, -tricis = doophefster, meter suscipere (-io), suscepi, susceptum = ten doop heffen susceperunt de fonte = zij hieven op van de doopvont suscipientes = doopheffers, -getuigen sustentatio, -nis F = ondersteuning Sustula / Suestra = Susteren sutor, -is = schoenmaker Sutphania / Zutfania = Zutphen suus = zijn, haar, hun cum suis = met de zijnen, de haren, de hunnen de suis vivere = van eigen inkomsten leven Swollis / Zwolla = Zwolle sylva zie: silva = bos syndicus = leider, voorzitter T tabellarius = postbode tabes, -is F; tabe = tering, tuberculose; door TBC tamen = toch tamquam = alsof, als tandem = tenslotte tangere, tetigi, tactum III = (aan)raken, treffen tactus (fulmine) = getroffen (door de bliksem) Taxandria = Turnhout Tectensis pagus = Valkenburg tegularius = dakpannenbakker teloneum = tol, belasting templum = kerk temporalis = tijdelijk, wereldlijk tempus, tempore N = tijd Tenæ Mons / Tillæ Mons = Tienen (Tirlemont) Tenera = Dender Teneræ Munda = Dendermonde tenere, tenui, tentum II = hebben, houden, innemen Tergum / Gaudanum / Gouda / Golda = Gouda terminus = termijn, eind; grenspaal tertius = derde tertius gradus = derde graad (bloedverwantschap) testimonium = getuigenis testis = getuige testibus ... = met als getuigen ... teutonicus = Duits, Nederlands teutonice = in het Duits, in het Nederlands Texla = Texel textor, -is = wever textrix, textricis = weefster thesaurarius = penningmeester thorus zie: torus = bed T(h)iela / Tillium = Tiel Threnta / Thrianta / Trenta = Drente tiro, -nis = leerling tonsor, -is = barbier Tornacum / Turnacum = Doornik (Tournai) tornator, -is = pottenbakker torus = bed totalis, (bijwoord) totaliter = totaal totus , gen. totius = geheel tradere, tradidi, traditum III = overhandigen Traiectensis = van Utrecht Traiectum, Traiecti = Utrecht, te Utrecht Mosae Traiectum / Traiectum ad Mosam = Maastricht transferre III = overdragen transire, transi(v)i, transitum = overgaan Transisalana Provincia = Overijssel trapezita = geldwisselaar, bankier trecenti, trecentesimus = driehonderd(ste) tredecennis = dertienjarig tredecim = dertien tredecimus = dertiende Trenta / Threnta / Thrianta = Drente tres, trium (gen.), tribus (dat./abl.) = drie tricesimus = dertigste Tridentinum concilium = het concilie van Trente (1563) triduum = drie dagen triennis = driejarig trigemini = drieling Tubantia = Twente tuli van ferre = ik heb gebracht, gedragen tumulare = begraven Tungri, Tungris = Tongeren, te Tongeren Fons Tungrorum = Spa Turnacum / Tornacum = Doornik (Tournai) turonensis = van Tours tutela = bescherming, voogdij tutor, -is = voogd typographus = drukker tyro, -nis = leerling U ulcer, -is N = zweer ultimus = laatst, verst unanimis = unaniem, eenstemmig unda = golf, water undecennis = elfjarig undecim = elf undecimus = elfde unicus = enig universus = geheel unus, gen. unius = één urbs, urbis F = stad usque ad + acc. = tot aan usufructus, -us = vruchtgebruik usus, -us = gebruik ut = zoals; opdat ut dicunt, ut dicitur = zoals ze zeggen, zoals men zegt ut infra = zoals beneden ut supra = zoals boven uterinus = van dezelfde moeder uterque = elk van beide(n) utriusque iuris doctor = doctor in de beide rechten (kerkelijk & wereldlijk) uti, usus sum III + abl. = gebruiken uti zie: ut = zoals uxor, -oris = echtgenote uxoratus = getrouwd V vacat = ontbreekt (niet gepasseerd voor schepenen) Vaconna / Vechta / Vidrus = Vecht vadius = borg Vagenum = Wageningen Valac(h)r(i)a / Walac(h)r(i)a = Walcheren valde = zeer valere, valui II = waard zijn bona valentia annuatim circa ... = goederen die jaarlijks ongeveer opbrengen ... vallis = dal Vallis Rosarum = Roosendaal varii = verschillende varioli (plur.) = pokken vector, -is = voerman vehemens, -ntis = hevig vel = of Velisena = Velsen Vellepo = Velp Velsatum / Visetum = Visé Velua / Felua = Veluwe venalis (prostat ~ ) = (is) te koop vendere, vendidi, venditum III = verkopen venter, ventris M = buik curator ventris = curator over een ongeboren vrucht ver, veris N = lente verbum = woord ad verbum = woordelijk Veria / Campoveria / Vurnia = Veere vernalis = van de lente, lente- vero (bijw.) = echter, waarachtig versus + acc. = in de richting van Vervia / Ververiae = Verviers vesper, -i = avond vespera = avond vespertinus = van de avond, 's avonds vestiarius = kleermaker veteraquensis = uit Oudewater Veteraquinium, Veteres Aquae = Oudewater vetulus = oud vetus, veteris = oud vexillarius = vaandrig vi zie: vis = met geweld; krachtens via = straat, weg vicarius = vervanger, vicaris, kapelaan vicem alicuius supplere/agere = iemands plaats innemen, iemand vervangen vicesimus = twintigste vicinus = buurman, naburig, (mede)bewoner vicus = straat, wijk, gehucht videre, vidi, visum II = zien vide = zie vidi = ik heb gezien (zoals wij een paraaf zetten) viso ..., visa ..., visis ... = na het zien van ... videlicet = namelijk Vidrus / Vaconna / Vechta = Vecht vidua = weduwe viduus = weduwnaar Vienna = Vianen vigilia = (nacht)wake viginti = twintig vilicus = villicus villa = dorp, boerderij villicus = pachter, rentmeester, meier vinitor = wijnkoper, wijnhandelaar vir, viri = man, echtegenoot virga(ta) = roede (opp. maat) virginitas, -tatis F = maagdelijkheid virgo, -ginis = maagd, jongedochter virgo devota = geestelijke maagd, kwezel, klopje virguncula = meisje vis, vim (acc.), vi (abl.) = kracht, geweld vires, virium, viribus = krachten vi + gen. = krachtens Visetum / Velsatum = Visé visitatio, -nis F = bezoek, inspectie visus van videre = gezien vita = leven vitæ = van het/zijn/haar leven ad vitam = voor het leven vitrarius, vitrearius = glazenmaker, glasblazer vitricus = stiefvader vivere, vixi, victum = leven vivens, -ntis = levend vocare = noemen vocatur = wordt genoemd votum = belofte vota secunda = tweede beloften (het huwelijk) vulgariter, vulgo = in de volkstaal vulneratus = gewond vulnus, vulneris N = wond Vurnia / Veria = Veere W Waderlo(i) = Waalre Wahalis / Wala = Waal Walac(h)r(i)a / Valac(h)r(i)a = Walcheren warandia (~m praestare) = waarborg, garantie, vrijwaring (bieden) warandiam servare = vrijwaren Winsewida = Winschoten Wirona = Wieringen X Xantae / Xantum / Ad Sanctos = Xanten Z Zutphania / Sutfania = Zutphen Zwolla / Swollis = Zwolle Terug! |
